Πρόγραμμα Γεωτόπια
Το έργο με την ονομασία «ΓΕΩΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ» με ακρωνύμιο ΓΕΩΤΟΠΙΑ εντάσσεται στο Πρόγραμμα Διασυνοριακής Συνεργασίας Ελλάδα – Κύπρος 2007 – 2013 και συγχρηματοδοτείται κατά 80% την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Τ.Π.Α.) και κατά 20% από εθνικούς πόρους της Ελλάδας και της Κύπρου.
Το Πρόγραμμα Διασυνοριακής Συνεργασία «Ελλάδα- Κύπρος 2007-2013» εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 28/03/2008 με την απόφαση C(2008)1131/28-03-2008. Οι Επιλέξιμες περιοχές του προγράμματος είναι οι Περιφέρειες Κρήτης (Νομοί Ηρακλείου, Λασιθίου, Ρεθύμνου και Χανίων), Βορείου Αιγαίου (Νομοί Λέσβου, Σάμου και Χίου) και Νοτίου Αιγαίου (Νομός Δωδεκανήσου) στην Ελλάδα, καθώς και ολόκληρη η Κύπρος. Ο γενικός στόχος του Προγράμματος «Ελλάδα - Κύπρος» είναι «η ανάδειξη της περιοχής ως πόλος αειφόρου ανάπτυξης στον ευρύτερο χώρο της Νοτιοανατολικής Μεσογείου στην κατεύθυνση ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας».
Για περισσότερες πληροφορίες παρακαλούμε να επισκεφθείτε στην ιστοσελίδα του Προγράμματος Διασυνοριακής Συνεργασίας «Ελλάδα-Κύπρος 2007-2013» http://www.greece-cyprus.eu
Το έργο αφορά τη συνεργασία μεταξύ δύο ορεινών περιοχών της Κρήτης και της Κύπρου (Όρη ΖΑΚΡΟΥ & ΤΡΟΟΔΟΣ) με σκοπό (α) την ανάδειξη και προστασία των μοναδικό γεώτοπων που διαθέτουν και (β) την αξιοποίησή τους με ήπιο τρόπο (γεωτουρισμός) και με βάση τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης. Ο φυσικός αυτός πλούτος των δύο περιοχών συνίσταται σε μοναδικά γεωλογικά φαινόμενα που αποτελούν μνημεία της γεωλογικής κληρονομιάς τους. Υπό αυτή την έννοια (και όπως αποδεικνύεται από προκαταρκτικές μελέτες) οι δυο περιοχές πληρούν τις προϋποθέσεις για να αιτηθούν την ένταξή τους στο «Δίκτυο Γεωπάρκων» της UNESCO: «περιοχές που διαθέτουν ξεχωριστή γεωλογική κληρονομιά, καθώς περικλείουν σημαντικό αριθμό γεωτόπων με ιδιαίτερη σημασία ως προς την επιστημονική αξία, την ποιότητα, τη σπανιότητα, την αισθητική έλξη που προκαλούν και την εκπαιδευτική αξία τους. Οι περιοχές αυτές συνήθως διαθέτουν και αρχαιολογικό, οικολογικό, ιστορικό ή πολιτιστικό ενδιαφέρον, ενώ εντός της έκτασής τους επιδιώκεται να αναπτυχθούν οικονομικές δραστηριότητες ικανές να στηρίξουν και να κινητοποιήσουν την τοπική οικονομία». Με δεδομένο ότι «είναι η πρώτη φορά που τα στοιχεία της γεωλογικής κληρονομιάς συνδέονται με την οικονομική ανάπτυξη μιας περιοχής η οποία θεωρείται απαραίτητος όρος για την επιτυχία της πολιτικής διατήρησης και προστασίας των γεωλογικών μνημείων», οι δύο περιοχές, εδώ και μερικά χρόνια, επιχειρούν με ποικίλες ενέργειες να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για την ένταξή τους στο παραπάνω Δίκτυο της UNESCO και στο Δίκτυο Ευρωπαϊκών Γεωπάρκων.
Με αυτό το ιστορικό, οι δύο περιοχές, προχωρούν σε στενή συνεργασία αξιοποιώντας την εμπειρία του κηρυγμένου Γεωπάρκου του Ψηλορείτη (Κρήτης) και με την υποστήριξη του παρόντος προγράμματος επιδιώκουν να κάνουν πράξη τις μέχρι τώρα ενέργειες προετοιμασίας.
Με το έργο αυτό επιδιώκεται η «άλλη» ανάπτυξη και τόνωση δύο ορεινών περιοχών που, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, μαστίζονται από τις γνωστές (σε διεθνή κλίμακα) τάσεις εγκατάλειψης της ενδοχώρας που προκαλούν την απαξίωση περιβαλλοντικών, πολιτιστικών και ανθρωπογενών πόρων. Λύση αναζητήθηκε στις επιτυχημένες (σε πλείστες περιπτώσεις) πρακτικές της βιώσιμης (ενδογενούς) ανάπτυξης που αξιοποιούν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα κάθε περιοχής χωριστά και κινητοποιούν τους τοπικούς πόρους (έμψυχους και άψυχους) διατηρώντας τη φέρουσα ικανότητα του εκάστοτε τόπου.
Τρόοδος λοιπόν και όρη Ιτάνου : με πλείστα τέτοια προβλήματα με ένα πλεονέκτημα, όμως, επίσης κοινό, και πολύ ιδιαίτερο. Το φυσικό και κυρίως, το γεωλογικό τους πλούτο. Ένα πλούτο γνωστό, μελετημένο και επιστημονικά τεκμηριωμένο που επί σειρά ετών οι τοπικοί φορείς προσπαθούν να αναδείξουν, να αξιοποιήσουν και να διασώσουν. Κεντρικό ρόλο σε αυτές τις προσπάθειές τους ήταν η ενέργειες προετοιμασίας για την ένταξή τους στο παγκόσμιας φήμης και αναγνωσιμότητας Δίκτυο Γεωπάρκων της UNESCO και κατ’ επέκταση στο Δίκτυο Ευρωπαϊκών Γεωπάρκων. Ειδικότερα (σε ότι αφορά την Κρήτη) τα τελευταία 12 χρόνια η «Πετραία Χώρα» Ιτάνου έχει μετατραπεί σε κέντρο δράσης εξειδικευμένων ομάδων σπηλαιολόγων και γεωλόγων από την Ελλάδα και τη Γαλλία που διεξάγουν έρευνες με σκοπό την καταγραφή των επιφανειακών και υπόγειων γεωμορφών, ενώ προσπάθειες, γίνονται από τις Ελληνική και Βαλκανική Σπηλαιολογικές Ομοσπονδίες για την καθιέρωση της περιοχής σε κέντρο καρστικών/σπηλαιολογικών μελετών. Επιπλέον, (σε ότι αφορά την Κύπρο) το 2009 εκπονήθηκε ολοκληρωμένη μελέτη - πρόταση για τη δημιουργία του Γεωπάρκου Τροόδους, του πρώτου Γεωπάρκου στην Κύπρο. Στην εκπόνηση της πρότασης συμμετείχαν οι: Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης (Συντονιστής) / Κυπριακός Οργανισμός Τουρισμού / Τμήμα Δασών / Υπηρεσία Μεταλλείων / Υπηρεσία Περιβάλλοντος / Φορέας Ορεινών Θερέτρων.
Με την παρούσα λοιπόν πρόταση, φανταζόμαστε τη δημιουργία δύο περιοχών με ταυτότητα ΓΕΩΤΟΠΩΝ που θα δημιουργήσουν την κρίσιμη μάζα των υποδομών έρευνας, ανάδειξης και προστασίας των φυσικών τους πόρων, αλλά και την κρίσιμη μάζα των υποδομών διαχείρισης της τουριστικής κίνησης που υπάρχει και που θα προκύψει χάρη στις στοχευμένες ενέργειες προβολής που θα γίνουν.
Με άλλα λόγια, αξιοποιείται η διεθνής συγκυρία που προτάσσει την ανάπτυξη ήπιων μορφών τουρισμού (που εν γένει λειτουργούν συμπληρωματικά με τις κύριες οικονομικές δραστηριότητες μιας περιοχής), και δημιουργούνται υποδομές που θα έχουν μόνιμο χαρακτήρα, εφόσον οι τοπικοί φορείς που επί πολλά χρόνια προετοιμάζουν το έδαφος, έχουν αποφασίσει να λειτουργήσουν τις εν λόγω υποδομές, να τις εμπλουτίσουν και να τις υποστηρίξουν εντάσσοντας τις σε παγκόσμιας εμβέλειας Δίκτυα με προφανή οφέλη και πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα για την τοπική οικονομία που έχει ανάγκη από τόνωση και ενίσχυση.
|